Ülkemizde obezite risk faktörlerine yönelik yapılacak müdahalelerin etkinliğini değerlendirmek amacıyla; antropometrik olarak obezitenin sağlık kaynak kullanımları ve yıllık sağlık harcamaları üzerindeki etkisi ile tanı konmuş obezite hastalığının direkt tıbbi ve tıbbi olmayan maliyetlerini ve topluma ve hastaya indirekt maliyetlerini belirlemek amacıyla bir çalışma yapılmıştır.

Çalışmada, Türkiye Sağlık Araştırması veri setlerinden (N=72.880) çalışmaya dahil edilme kriterlerine uygun olan 42.006 kişi değerlendirilmiştir. SGK’nın kapsamı içinde olan, 18 yaş üzerindeki, VKİ 18,5 kg/m² veya üzerinde olan kadın ve erkekler çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya alınan bireylerin ortalama yaşı 46,5 ±16,3 olup bu nüfusun %38,7’si fazla kilolu, %24,8’i obezitelidir.

Obeziteli bireylerin obezite sınıflarına göre dağılımı şöyledir:

• Obezite Sınıf I %73

• Obezite Sınıf II %21

• Obezite Sınıf III %6

Çalışmada, obeziteli bireylerde en sık görülen komorbiditelerin, kas iskelet sistemi hastalıkları, diyabet, kardiyovasküler sorunlar ve solunum hastalıkları olduğu görülmüştür.

Obeziteli bireylerin yıllık sağlık harcamasının, normal kilolu bireylere göre %70 daha fazla olduğu hesaplanmıştır. Ayrıca, vücut kitle indeksi (VKİ) arttıkça, sağlık harcamaları da artmaktadır.

Obezitenin ülkemizde yıllık toplam hastalık yükü 186 milyar TL olup bunun %41’i direkt maliyet, %59’u indirekt maliyettir. Toplam obezite maliyetinin hangi harcamaları kapsadığı tabloda görülmektedir.

Çalışmada yapılan projeksiyonlara göre,

• Mevcut obezite hızı devam ederse 30 yıl içinde toplam obezite yükünün yaklaşık 6,9 trilyon TL'ye ulaşacağı;

• Mevcut obezite hızında %5’lik bir artış görülürse mevcut hıza göre ekonomik yükün ekstra 181 milyar TL daha artacağı hesaplanmıştır.

Çalışmanın sonucunda, obezite hızında sağlanacak %5’lik bir azalma ile 30 yıl sonunda toplam obezite ekonomik yükünden 607 milyar lira tasarruf sağlanabileceği belirtilmiştir.

GSYH: Gayri safi yurtiçi hasıla; KOAH: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı; SGK: Sosyal Güvenlik Kurumu; TL: Türk Lirası; VKİ: Vücut kitle indeksi.